Sigmund Freud, tên đầy đủ là Sigmund Schlomo Freud (6/5/1856 – 23/9/1939) vừa là bác sĩ thần kinh học, vừa là nhà tâm lý học. Ông được công nhận là người đặt nền móng và phát triển về nghiên cứu Phân tâm học.
Freud được sinh ra tại Freiberg, Moravia, đế quốc Áo (nay là Cộng hòa Czech) trong một gia đình gốc Do Thái. Cha ông – Jacob Freud, là thương gia buôn lông cừu, tính tình hòa nhã. Mẹ ông là một phụ nữ năng động và nhanh nhẹn, là vợ thứ ba và kém chồng 20 tuổi. Bà sinh ra Freud ở tuổi 21. Ông có 2 người anh cùng cha khác mẹ và 6 đứa em nhỏ. Năm 1860, Freud được 4 tuổi, gia đình ông đã mất hết của cải và phải chạy trốn qua thành Wien (thủ đô nước Áo). Mặc dù, gia đình đông người, phải sống trong một căn nhà nhỏ nhưng Freud vẫn được ưu ái dành riêng cho một căn phòng, có cửa sổ, giá sách, ghế và bàn viết, và được dùng đèn dầu để học tập, trong khi cả nhà phải dùng nến.
Từ nhỏ, Freud đã sớm bộc lộ là một người thông minh, nhạy cảm. Ở trường, Freud là một học sinh giỏi, ông được vào trung học sớm một năm, và liên tục đứng đầu lớp trong những năm trung học. Freud là người đọc rộng, nắm vững các tiếng Latinh, Hy Lạp, Pháp, Anh và Ý.
Vào những năm đầu của cuộc đời, Freud rất tin vào thuyết của Darwin và cũng chính vì muốn tim hiểu mối quan hệ giữa người và người Freud đã vào trường Đại học Y Khoa ở Vienna (1873). Khi đang là sinh viên năm 3, Freud đã bắt đầu công trình nghiên cứu về hệ thần kinh trong phòng thí nghiệm sinh lí học dưới sự hướng dẫn của bác sĩ người Đức, Emst Wihelm Brucke. Năm 1881, Freud nhận bằng cử nhân y khoa. Do muốn tiếp tục công trình thực nghiệm của mình, nên ông đã ở lại đại học Vienna với tư cách là trợ lí trong phòng thí nghiệm sinh học.
Năm 1883, sau khi ngừng việc nghiên cứu lý thuyết tại đại học, Freud đã làm việc tại bệnh viện đa khoa Vienna, ông tập trung vào các lĩnh vực tâm thần học, khoa da liễu, các bệnh thần kinh khoảng 3 năm tiếp theo.
Năm 1885, Freud được bổ nhiệm làm giáo sư khoa thần kinh bệnh học tại đại học Vienna. Cùng năm đó, Freud được nhận học bổng 19 tuần nghiên cứu ở Paris dưới sự hướng dẫn của nhà thần kinh học nổi tiếng người Pháp Jean Martin Charcot. Tại bệnh viện Salpêtrière, Paris, Freud bỏ công sức quan sát và nghiên cứu những biểu hiện của chứng hysteria và ảnh hưởng của thôi miên.
Năm 1886, Freud mở một phòng mạch thần kinh tại Vienna và đã nhận chữa bệnh cho rất nhiều bệnh nhân thần kinh bằng liệu pháp thôi miên. Nhưng dần dần ông đã từ bỏ vì ít người thích hợp với phương pháp này và đôi khi thôi miên dẫn đến những hậu quả không hay với nhân cách người bệnh. Thay vào đó, Freud bắt đầu phát triển một phương pháp mới, ông đặt tên là "tự do liên tưởng", về sau kỹ thuật này đã trở thành một tiêu chuẩn thực hành của khoa học phân tâm học.
Từ 1887 đến 1902, Freud nghiên cứu những cơ chế của sự đè nén cảm xúc. Chính nghiên cứu này đã giúp ông khám phá ra phức cảm Oedipe năm 1897. Năm 1990, Freud xuất bản quyển sách Giải thích những giấc mơ (Interpretation of Dreams) – và lần đầu tiên trong lịch sử khoa học giấc mơ trở thành một đối tượng nghiên cứu nghiêm túc. Năm năm sau đó, ông tiếp tục xuất bản Ba tiểu luận về lý thuyết tính dục – một trong những tác phẩm quan trọng trong sự nghiệp của Freud.
Năm 1902, Hội Tâm Lý Học Ngày Thứ Tư ra đời, với sự có mặt của nhiều đồ đệ giỏi của Freud như Paul Federn hay Carl Gustav Jung. Năm 1908, hội này đổi tên thành Hội Tâm Lý Học Vienna.
Sau đó Freud tiếp tục cho xuất bản một số tác phẩm giá trị, chẳng hạn cuốn Vật tổ và điều cấm kỵ (năm 1913), mà trong đó lần đầu tiên Freud đưa vào khái niệm narcissism (ái kỷ) trong khi bàn về nguồn gốc loài người. Ngoài ra còn có tác phẩm Ra ngoài nguyên tắc thú vui, trong quyển này Freud giới thiệu một vài khái niệm mới như xung năng sống, xung năng chết, và đặc biệt ông đã đề xuất ba phạm trù thuộc tâm trí con người: cái tôi, cái ấy và cái siêu tôi.
Năm 1923, Freud bị ung thư quai hàm và ông buộc phải điều trị bằng nhiều ca phẫu thuật. Bất chấp đau đớn, ông vẫn tiếp tục viết và xuất bản những cuốn sách nói về văn hóa, triết học ở 16 năm cuối đời.