PHÁT BIỂU CHÀO MỪNG HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC TẾ “BẢO VỆ VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ NGHỆ THUẬT TRANH DÂN GIAN ĐỒNG HỒ TRONG ĐỜI SỐNG ĐƯƠNG ĐẠI”
Nguyễn Văn Phong
Kính thưa các nhà khoa học trong nước và quốc tế
Thưa toàn thể các đồng chí, các quý vị đại biểu!
Trước hết, cho phép tôi thay mặt UBND tỉnh Bắc Ninh xin chân thành cảm ơn và nhiệt liệt chào mừng các vị đại biểu, khách quý, các nhà nghiên cứu khoa học, các chuyên gia, các nghệ nhân tranh dân gian Đông Hồ đã về dự Hội thảo khoa học quốc tế Bảo vệ và phát huy giá trị nghệ thuật Tranh dân gian Đông Hồ trong đời sống đương đại lời chúc sức khoẻ, hạnh phúc. Chúc Hội thảo thành công tốt đẹp!
Kính thưa các quý vị đại biểu!
Tỉnh Bắc Ninh là một vùng đất có một kho tàng di sản văn hóa phi vật thể đa dạng, từ nghệ thuật dân gian đến lễ hội làng truyền thống, ẩm thực, làng nghề, tranh dân gian, vv... thể hiện đời sống, sinh hoạt tinh thần phong phú của người dân vùng Kinh Bắc. Nằm bên bờ sông Đuống, làng Đông Hồ, nay thuộc xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, cái nôi làm tranh dân gian Đông Hồ nổi tiếng trong và ngoài nước. Trước đây, làng tranh Đông Hồ có 17 dòng họ làm tranh, nhộn nhịp chợ tranh vào những ngày Tết cổ truyền của dân tộc. Người dân tấp nập mua tranh treo Tết, cầu mong một sự phú quý vinh hoa cho gia đình.
Trải qua thời gian, việc tiêu thụ tranh giảm sút, trong làng giờ đây chỉ có chủ yếu ba gia đình nghệ nhân đau đáu với nỗi lo làng nghề bị mai một. Vào những năm 1990, một số nghệ nhân tiêu biểu là nghệ nhân Nguyễn Đăng Chế, nghệ nhân Nguyễn Hữu Sam đã sưu tầm tranh và các bản khắc để khôi phục lại dòng tranh quý giá của làng nghề Đông Hồ.
Tranh Đông Hồ là một loại hình nghệ thuật thủ công truyền thống có từ lâu đời, được cộng đồng người Đông Hồ sáng tạo, kết tinh, phát triển và tồn tại cho đến ngày nay. Với sự rèn luyện trong thời gian dài cùng với bàn tay khéo léo của mình, các nghệ nhân đã tạo ra các bức tranh hoàn toàn bằng vật liệu từ thiên nhiên mang tính nghệ thuật cao. Mỗi bức tranh phản ánh một nội dung, một cốt truyện bằng hình ảnh hội họa. Các bức tranh thể hiện khát vọng, ước mơ về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc của cộng đồng.
Nghệ thuật tranh dân gian Đông Hồ hiện vẫn đang được duy trì sản xuất, mặc dù cần sự nỗ lực của các cấp chính quyền, ban ngành liên quan, của các nghệ nhân, làng nghề truyền thống Đồng Hồ. Hiện nay, nghệ thuật tranh dân gian Đông Hồ đã được các cấp, các ngành quan tâm và hỗ trợ Cộng đồng bảo vệ và phát huy trong cuộc sống đương đại. Năm 2013, Tranh dân gian Đông Hồ đã được ghi danh trong danh sách di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Năm 2014, UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt Đề án “Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa tranh dân gian Đông Hồ, huyện Thuận Thành, giai đoạn 2014 - 2020 và định hướng đến năm 2030”. Cũng vào năm 2014, UBND tỉnh quyết định phê duyệt thực hiện Dự án “Xây dựng Trung tâm Bảo tồn và phát huy giá trị tranh dân gian Đông Hồ”. Và hiện nay, UBND tỉnh Bắc Ninh đang chỉ đạo công tác xây dựng hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể trình UNESCO đưa vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.
Kính thưa các quý vị đại biểu, thưa toàn thể Hội nghị.
Việc tổ chức Hội thảo về bảo vệ di sản tranh dân gian Đông Hồ lần này có ý nghĩa quan trọng, góp phần giữ gìn, bảo vệ các giá trị của dòng tranh nổi tiếng này trong xã hội đương đại, hướng tới sự phát triển bền vững, khơi dậy nhận thức của người dân nói chung và cộng đồng người dân Song Hồ nói riêng trong việc giữ gìn và phát huy giá trị của di sản nghệ thuật mà cha ông bao đời truyền lại.
Tại hội thảo này, chúng tôi mong muốn được lắng nghe tất cả các ý kiến tâm huyết, khách quan của các chuyên gia, các nhà khoa học, các nghệ nhân cùng các quý vị đại biểu về việc nghiên cứu di sản tranh dân gian nói chung và công tác bảo vệ và phát huy giá trị nghệ thuật tranh dân gian Đông Hồ trong cuộc sống đương đại. Những kết quả của hội thảo góp phần xây dựng chương trình bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể nói chung và nghệ thuật tranh dân gian Đông Hồ nói riêng.
Một lần nữa, tôi xin bày tỏ niềm cảm ơn sâu sắc tới toàn thể quý vị đại biểu, khách quý đã đến dự Hội thảo hôm nay. Kính chúc các đồng chí lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các quý vị đại biểu luôn mạnh khỏe và thành công. Chúc Hội thảo của chúng ta thành công tốt đẹp.
Trân trọng cảm ơn./.
N.V.P