Mozart

Cuốn sách Mozart của Maynard Solomon dựa trên sự vượt trội về nguồn tư liệu, trong đó có nhiều tư liệu chưa từng xuất hiện trong bất kỳ tiểu sử nào trước đó về nhà soạn nhạc vĩ đại này. Cuốn sách cung cấp một câu chuyện đầy hấp dẫn về cuộc đời Mozart, với các sự kiện, các bước ngoặt từ khi ông sinh ra vào năm 1756 và thời thơ ấu ở Salzburg cho đến thập niên đặc biệt của những buổi biểu diễn nổi tiếng ở các thủ đô châu Âu, nơi ông được các gia đình hoàng gia và khán giả yêu mến, tôn vinh như một thiên tài kỳ lạ. Cuốn sách cũng kể lại các bước thăng trầm của Mozart từ địa vị là người con được yêu thích của Salzburg trong những năm 1770, đến hành trình chinh phục Vienna cùng cuộc hôn nhân ở đó, từ những thăng trầm tài chính cho đến những nỗi sầu muộn ngày càng sâu sắc, cuối cùng kết thúc với sự ra đi ở tuổi còn rất trẻ của ông năm 1791…

Qua phân tích các khía cạnh tâm lý cũng như các mối quan hệ xung quanh đã định hình nên con người và cuộc đời Mozart, cuốn sách đã tái hiện một Mozart rất trần thế với tính cách ngang ngược, sở thích tinh quái; một Mozart luôn bị giằng co giữa những “món nợ” với gia đình, một Mozart đã phải chiến đấu chật vật để thoát khỏi huyền thoại về một thần đồng mà theo đó tài năng là do trời ban… Và như thế, đây là chân dung một Mozart bình dị mà không kém phần vĩ đại, một thiên tài giữa những rắc rối, khổ đau đời thường…

Ngay từ trước khi Mozart lên năm tuổi, Leopold Mozart đã có thể nhìn ra rằng tài năng âm nhạc của con trai ông sẽ là một công cụ cho những tham vọng của ông, và là thứ có thể làm nguôi ngoai cảm giác bất công bùng cháy trong ông bởi hoàn cảnh trước đây. (về Leopold Mozart)

Leopold Mozart đã nhanh chóng hiểu được tài năng phi thường của con trai mình với tư cách một nghệ sĩ đàn phím và hiểu ý nghĩa của điều đó trong việc định hình lại cuộc sống của gia đình.

Trong suốt cuộc đời, dễ thấy những lá thư của Mozart luôn khẳng định tình cảm vĩnh cửu không lay chuyển dành cho cha,ngay cả khi quan hệ giữa họ căng thẳng nhất.

Mong muốn được công nhận của Mozart đáng lẽ có thể đã dẫn đến sự phục tùng hoàn toàn, thậm chí là sự khúm núm. Nhưng thay vào đó, cậu được thúc đẩy vượt xa những gì được yêu cầu, để vượt trội bằng mọi giá. Cậu đã cảm nhận được sức mạnh của âm nhạc – mang đến sự chấp thuận và tình yêu, khơi gợi sự ngưỡng mộ và tán thưởng, thu về tiền và nhiều quà tặng. Đây là một cơ chế kỳ diệu, mang lại cho cậu một cảm giác thành công, vì đó là một phương cách gần như
không giới hạn để phát triển và phô bày thiên tư của cậu.

Có lẽ bởi vì bị say mê bởi những quyền hạn này của âm nhạc, Mozart đã muốn tiến triển nhanh chóng, thậm chí còn nhanh hơn cả mong muốn của cha mình."

-----

“Một đứa con trai yêu dấu, một đứa con trai được cưng thích, đã bị khinh miệt bởi chính thành phố của mình. Và đứa con trai đáng yêu này cũng bị cha mình tước hoàn toàn quyền thừa kế – điều này còn mang tính ẩn ý sâu xa hơn – khi Mozart không còn sẵn sàng đóng phần vai đã được lên kịch bản từ khi còn nhỏ. Như trong cuộc xung đột với Colloredo, Mozart đã phải đối mặt với những lựa chọn cực đoan: chịu khuất phục sự bất công hoặc bị trục xuất khỏi gia đình. Kết quả nào cũng như nhau, là bị kìm giữ hoặc phải tha hương, là ở trạng thái tuổi thơ vĩnh viễn hoặc đau đớn vì bị cô lập: một mặt, Mozart khao khát tiếp tục là một thành viên biết tuân lời của một gia đình cộng sinh và quê hương, được nhận những quà thưởng do được chấp thuận, từ tình yêu, và được xác nhận danh tính; mặt khác, ông có cảm giác của một kẻ không nhà, một nỗi u sầu sâu sắc trỗi dậy khi ông khước từ trách nhiệm và rũ bỏ những mối liên hệ gần gũi nhất của mình. Sau nhiều năm mâu thuẫn giữa bên trong và bên ngoài, Mozart cuối cùng đã đưa ra lựa chọn của mình và do đó gần như trở thành một kẻ không phải là người thuộc về nơi sinh ra của mình – ông bị chị gái ghẻ lạnh, bị cha từ mặt và không được đồng hương yêu mế Chúng ta muốn biết, đã có điều gì bù đắp cho những mất mát này. Trong phần viết tiếp theo, chúng ta có thể thấy sự khinh miệt của Mozart như là một nguồn sức mạnh, như là biểu tượng của một lòng dũng cảm ương ngạnh, và thậm chí, có lẽ là tiền đề cho sự sáng tạo nơi ông.”

“Và như vậy, có thể chúng ta sẽ học được điều gì đó cả từ những hiểu lầm về cuộc đời Mozart. Điều này không hoàn toàn bất ngờ, vì những quan điểm cho rằng Mozart như một đứa trẻ chênh vênh giữa sự siêu việt và tấn bi kịch, giữa ngây thơ và thông tuệ, và những thái cực tột bậc khác, bao trùm phần lớn lên phạm vi khả năng huyền thoại Tất cả những điều này mới là một phần, một chiều và có tính đơn giản hóa,vì chúng là những sự cố gắng để tìm hiểu một con người phi thường,hay thay đổi, bằng cách đơn giản hóa hết mức.”