"Lược sử Sài Gòn từ thế kỷ XVII đến khi Pháp xâm chiếm (1859)" của nhà sử học Nguyễn Đình Đầu, là công trình nghiên cứu công phu về lịch sử thành phố này kể từ lúc còn là vùng đất hoang sơ cho đến khi những lưu dân Việt đầu tiên từ miền ngoài vào sinh sống, chung đụng với các tộc người khác, kể từ đó, qua bao thăng trầm chính trị, sự giao thương với nước ngoài với tư cách là cửa ngõ quan trọng của cả một vùng trù phú, Sài Gòn trở nên trung tâm đô hội rực rỡ, liên tục phát triển cho dù có phen bị chính sách của triều đình nhà Nguyễn làm cho lu mờ chỉ vì nó không phải đất kinh kỳ. Không chỉ có các sự kiện lịch sử hấp dẫn, cuốn sách còn chứa đựng những thông tin thú vị về sự giao thoa văn hóa giữa các tộc người, về cách mà Sài Gòn vững vàng phát triển khi đứng giữa các thế lực đối nghịch, kể cả âm mưu thôn tính của ngoại bang.