"Người bạn triệu phú" kể về cách hành xử của một anh nhà nghèo bỗng nhiên một ngày nọ trở nên giàu xụ nhờ trúng độc đắc. Lúc đầu, anh ta phải giả vờ như không có chuyện gì xảy ra để tránh những con mắt dò xét, trong khi hàng xóm thì đồn đãi... Khi báo đăng ảnh "nhà tân triệu phú" trong mục tin vặt, thì mọi chuyện vỡ lẽ. Câu chuyện mang vẻ hài hước, châm biếm nhẹ nhàng này thể hiện một sự căng thẳng giữa sự hiếu kỳ ( tò mò) với đời sống riêng tư cá nhân. Đó cũng là mối căng thẳng của sự tiết chế khi anh nọ đứng giữa ranh giới của sự nghèo khổ và giàu có. Truyện còn cho thấy, sự quan tâm quá mức và không phù hợp sẽ khiến con người ta sợ hãi, phòng thủ...
Truyện ngắn trên có thể xem như chủ đề chính của cả tập truyện. Bởi sau đó, ta cũng bắt gặp những nhân vật mang dáng dấp của nhà kinh doanh, dân áp phe hoặc những người có cái nhìn sành sỏi về kinh tế thời cuộc, nhất là cách họ biến những thứ tưởng như vô giá trị trở thành tiền bạc - một cách đầu cơ làm giàu của giới trung lưu trong thời buổi đó (những năm 1960-70).
Nhà văn Sơn Nam thể hiện là ngòi bút tinh tế trong việc phát hiện những lắc léo dù là nhỏ nhất của tâm lý nhân vật. ông cũng "đánh" vào thói háo dánh của một vài đối tượng mà có lẽ ông rất am hiểu. Chúng ta thấy bóng dáng của một anh nhà báo luôn thấp thoáng trong các truyện ngắn. Có lẽ đó là một sự hóa thân của chính bản thân ông.
Thông tin tác giả
Sơn Nam (1926 - 2008) là một nhà văn, nhà báo, nhà nghiên cứu văn hóa Việt Nam nổi tiếng. Ông tên thật là Phạm Minh Tài sinh ngày 11 tháng 12 năm 1926, tại làng Đông Thái, quận An Biên, tỉnh Rạch Giá (nay thuộc xã Đông Thái, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang).
Thuở nhỏ ông học tiểu học tại quê nhà, rồi học trung học tại Cần Thơ. Năm 1945, ông tham gia Thanh niên Tiền phong, rồi lần lượt tham gia công tác ở Hội Văn hóa cứu quốc tỉnh, phòng Chính trị Quân khu, phòng Văn nghệ Ban Tuyên huấn Xứ ủy Nam Bộ. Bút danh Sơn Nam ra đời trong thời gian này, để tưởng nhớ người phụ nữ Khmer đã cho ông bú mớm thời thơ ấu (Sơn là một họ lớn của người Khmer, Nam là để nhắc nhớ mình là người phương Nam).
Sáng tác đầu tiên của Sơn Nam lại là tập thơ mang tựa đề Lúa reo(1948), tiếp sau đó là hai truyện ngắn Bên rừng Cù Lao Dung và Tây đầu đỏ. Nhưng, cái tên Sơn Nam bắt đầu được người ta nhớ nhất qua Hương rừng Cà Mau (1962), tiếp sau đó là một loạt các tác phẩm: Chim quyên xuống đất (1963), Hình bóng cũ (1964), Vạch một chân trời (1968), Hai cõi U Minh, Vọc nước giỡn trăng, Bà chúa hòn… Tất cả những sáng tác ấy đến với độc giả một cách dễ dàng bởi ngôn từ bình dị, mộc mạc và thông qua đó người ta hiểu thêm về cách ứng xử của con người đồng bằng.
Nhà văn Sơn Nam đã viết nên nhiều tác phẩm dấu ấn, ông được nhiều người gọi yêu là "ông già Nam Bộ", "ông già Ba Tri", "ông già đi bộ’, "pho từ điển sống về miền Nam" hay là "nhà Nam Bộ học". Toàn bộ các sáng tác của ông được Nhà xuất bản Trẻ tại thành phố Hồ Chí Minh mua bản quyền. Ông qua đời ngày 13 tháng 08 năm2008 tại Thành phố Hồ Chí Minh.