Thomas Hobbes
Thomas Hobbes là một trong những nhân vật lỗi lạc trong bối cảnh triết học chính trị hiện đại. Sinh ra tại thị trấn cổ kính Westport, Wiltshire, vào năm 1588, cuộc đời và suy nghĩ của Hobbes bị ảnh hưởng sâu sắc bởi thời kỳ hỗn loạn mà ông sống, đặc biệt là Nội chiến Anh.
Trọng tâm các tác phẩm triết học của Hobbes là quan niệm về bản chất con người. Ông cho rằng con người, về cốt lõi, hành động vì lợi ích cá nhân. Nếu không có bất kỳ cơ cấu điều tiết nào, ông tin rằng đặc điểm cố hữu này có thể khiến xã hội rơi vào hỗn loạn và bạo lực không thể kiềm chế.
Những suy nghĩ mang tính suy đoán của Hobbes đã giúp ông hình dung ra “trạng thái tự nhiên”, một tình trạng tiền xã hội giả định. Ở trạng thái thô sơ này, con người sẽ tồn tại trong một cuộc xung đột không ngừng nghỉ với nhau, dẫn đến một cuộc sống được mô tả đúng nhất là “đơn độc, nghèo nàn, dơ dáy, bạo lực và ngắn ngủi”.
Tuy nhiên, Hobbes không coi đây là số phận không thể thay đổi được đối với nhân loại. Ông đưa ra khái niệm “khế ước xã hội” – một khế ước tưởng tượng mà trong đó các cá nhân tìm cách thoát khỏi những nguy hiểm của trạng thái tự nhiên, sẵn sàng từ bỏ một số quyền tự do nhất định. Đổi lại, họ có được sự an ninh và trật tự của một xã hội được quản lý.
Điểm mấu chốt cho sự sắp xếp xã hội này, như Hobbes đã hình dung, là việc thiết lập một chế độ có chủ quyền tuyệt đối. Quyền lực trung ương này – dù được thực hiện thông qua một vị vua hay một hội đồng – đều mang trong mình một quyền lực vô song. Chức năng chính của nó là ngăn chặn xã hội rơi vào tình trạng hỗn loạn.
Năm 1651, Hobbes trình bày rõ ràng những lý thuyết này trong kiệt tác của mình, “Leviathan”. Kiệt tác này không chỉ giải thích niềm tin của ông về sự cần thiết của một người cai trị toàn năng mà còn gây ra nhiều tranh cãi, đặc biệt là về quan điểm tôn giáo trong cuốn sách: Hobbes cho rằng nhà thờ nên hoạt động dưới sự giám sát của nhà nước, một quan điểm không được chấp nhận rộng rãi vào thời của ông.
Ngày nay, cái bóng của Hobbes bao trùm lên nhiều lĩnh vực, bao gồm khoa học chính trị, triết học và luật học. Thomas Hobbes vẫn là một nhân vật không thể phai mờ trong tư tưởng chính trị. Những khám phá của ông về bản chất con người, sự hình thành xã hội và bản chất của quyền lực tiếp tục là nguồn thảo luận và tranh luận phong phú trong thế giới đương đại.